Đón đầu tâm lý chi tiêu cởi mở

Vài năm gần đây, xu hướng chi tiêu của người dân ngày càng đi lên. Theo kết quả khảo sát của Nielsen, chỉ số niềm tin người tiêu dùng quý I/2018 ở khu vực Đông Nam Á rất lạc quan, tăng 2 điểm từ mức 119 ở quý IV/2017 lên 121 điểm. Trong đó, Việt Nam nằm trong nhóm 3 quốc gia đạt điểm số cao nhất và nằm trong nhóm 5 nước có chỉ số niềm tin tăng hàng đầu trên thế giới.

Đồng thời, xu hướng tiêu dùng của người Việt Nam đang dần thay đổi. Thay vì tích lũy, tiết kiệm đủ số tiền để mua một sản phẩm mà mình mong muốn, rất nhiều người đang hướng đến việc mua sản phẩm và thanh toán bằng các khoản tích lũy sau đó. Song song đó, sự phát triển của hệ thống bán lẻ hiện đại, theo chuỗi dần thay thế cho cửa hàng riêng lẻ truyền thống cũng giúp nhà cung cấp dịch vụ tài chính tiêu dùng dễ dàng tiếp cận với số lượng lớn khách hàng vay.

Ảnh minh họa

Nói như chị Mai Ngọc Minh (TP.HCM), với sự bùng nổ của hoạt động cho vay tiêu dùng mua hàng trả góp, giới trẻ như chị không còn băn khoăn khi muốn mua sắm những vật dụng phục vụ đời sống có giá trị gấp 2-3 lần tiền lương hàng tháng như trước đây, mà sẵn sàng vay trả góp để sở hữu ngay lập tức.

Về cơ bản, có thể thấy sự tự tin của người tiêu dùng dựa trên cơ sở nền kinh tế tăng trưởng. Theo đó, về chi tiêu, người tiêu dùng Việt Nam cũng đang sẵn sàng chi nhiều hơn cho các khoản mục lớn nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống như mua sắm, du lịch, mua sản phẩm công nghệ mới, vui chơi giải trí, sửa chữa nâng cấp nhà cửa… Cũng nhờ xu hướng chi tiêu cởi mở của người dân, tạo cơ hội để các TCTD phát huy được thế mạnh ở mảng bán lẻ tài chính.

Tất cả các yếu tố trên hòa quyện với nhau tạo ra một làn sóng chuyển hướng bán lẻ mạnh mẽ trong các TCTD thời gian qua, đẩy tốc độ tăng trưởng tín dụng tiêu dùng đi lên đáng kể. Theo đó, tại nhiều NHTM, tỷ lệ cho vay khách hàng cá nhân trong tổng dư nợ không ngừng tăng lên. Điển hình như MB, cho vay cá nhân tính đến cuối quý II/2017 tăng trưởng 17,3% so với đầu năm, đạt 70.513 tỷ đồng, đóng góp 34,4% vào tổng dư nợ (quý II/2017 là 30,3%). Trong 6 tháng đầu năm 2018, quy mô dư nợ cho vay cá nhân của VIB ở nhóm cao nhất trong số các NHTM và đứng đầu về giải ngân mới cho vay ôtô, với trên 30% thị phần cũng như tốc độ tăng trưởng cho vay mua nhà cá nhân, với tỷ lệ tăng trưởng là 78%, tập trung chủ yếu vào cho vay nhà có sổ hồng, sổ đỏ và cho vay sửa chữa nhà…

Xét về số liệu thì tỷ lệ tăng trưởng tín dụng ở mảng cá nhân không nhiều. Thế nhưng, hiện nay, trong khoảng 95 triệu dân có khoảng hơn 30 triệu người có thu nhập trung bình dưới 10 triệu đồng/tháng, có nhu cầu tài chính tiêu dùng. Song 10 năm qua, ngành tài chính bán lẻ chỉ mới phục vụ khoảng 10 triệu khách. Và trước một mảnh đất màu mỡ như vậy, nhiều ngân hàng tuyên bố sẽ nỗ lực để trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu trong hệ thống và ra sức tăng cường các gói vay tiêu dùng cá nhân. Định hướng này đang dần trở thành mục tiêu chính của các ngân hàng trong giai đoạn này. Do hiện nay mặt bằng lãi suất cho vay tiền đồng ở lĩnh vực này đang được duy trì phổ biến ở mức 6-9%/năm đối với ngắn hạn, 9-11%/năm đối với trung và dài hạn.

Nhìn chung, cơ hội vay tiêu dùng của người dân tới đây sẽ được nới rộng. Mọi nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng sẽ được các ngân hàng đáp ứng ở nhiều hình thức khác nhau. Đây là tín hiệu tích cực của nền kinh tế vì tiêu dùng tăng sẽ kích thích tất cả các ngóc ngách của nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, dù ngân hàng có nới cửa, với nhiều chuyên gia tài chính, họ cho rằng người tiêu dùng cũng không nên có xu hướng tiêu dùng lạc quan thái quá, mà phải cân nhắc khả năng thu nhập trong tương lai thay vì sẵn sàng đánh đổi, vay mượn nhiều hơn cho chi tiêu ở thời điểm hiện tại. Làm tốt được điều này, người vay tiêu dùng cá nhân sẽ không phải quan ngại về khả năng trả nợ cũng như ghi được điểm tốt trong mắt ngân hàng ở những giao dịch khác…